Zoals ik HELLA HAASSE ken......ken jij mij ...YVONNE KEULS

'HELLA WAS NOOIT JALOERS'

Yvonne Keuls (1931) schreef een boek over haar decennialange vriendschap met Hella Haasse (1918-2011).

De 'zusters in de kunst' hielpen elkaar, maar er waren ook periodes van verwijdering.

Ellen den Hollander

U beschrijft eerlijk dat een hechte vriendschap had, maar dat die niet altijd gladjes verliep.

"Hella en ik waren heel close. maar we groeiden soms uit elkaar.

Zoals in de jaren 80, toen ik als vrijwilliger betrokken raakte bij drugsverslaafde jongeren. 

Daarover schreef ik Jan Rap en zijn maat .

Door mijn contact met die jongeren ontdekte ik dat een Haagse kinderrechter, Theo R., jonge, kwetsbare jongens misbruikte.

Toen ik dat in de openbaarheid bracht, viel iedereen over me heen.

Ik had gedacht dat Hella publiek achter mij zou staan. maar dat deed zij niet.

Pas later begreep dat het mijn strijd was en dat ik haar niet als boegbeeld mocht gebruiken".

Vond u dat ze in de steek liet?

"Ik had het niet verwacht, daar ging het om.

Ze is altijd correct gebleven, maar ze sprak zich niet uit in het openbaar.

Ze heeft me wel indirect geholpen, door ervoor te zorgen dat de juiste mensen op mijn pad kwamen.

Zo had ik een goede advocaat nodig, maar die kon ik niet betalen.

Zij zorgde ervoor dast een goede advocaat mij bijstond.

Dat was de ultieme vorm van helpen.

Jullie hebben ook veel plezier gehad spat van de pagina's af.

"Als wij samen op pad waren, gebeurde er wat.

We hebben ontzettend gelachen.

Eerlijk gezegd:

Hella had een redelijk saai leven.

Getrouwd met een rechter, ze zat altijd in de bibliotheek, zat gebeurt daar nou?!

Met Albert Vogel, die als Couperus-kenner betrokken was bij mijn van tv-bewerking van De kleine zielen, gingen we op pad in zijn twoseater.

Reden we opgepropt met zijn drie:en door de stad terwijl Albert de Masseillaise zong.

Dan genóót Hella".

Jullie waren zo verschillend:

U scheelde bijna veertien jaar in leeftijd, Hella Hasse was al beroemd toen u haar leerde kennen.

"Ik bewonderde haar en verslond haar boeken:

Oeroeg, dat verscheen toen ik 17 was.

De scharlaken stad, De ingewijden.

Er was afstand tussen ons, door die bewondering.

Ze kwam op mijn pad in de begintijd van de televisie.

We werden aan elkaar voorgesteld in mei 1965 door David Koning.

Een flamboyante man.

Hij was hoofd-drama bij de NCRV en vond dat wij moesten samenwerken om De boeken der kleine zielen van Lous Couperus te bewerken voor een tv-serie.

Lukte dat, samen schrijven?

"Nee, dat ging niet.

Hella had een stappenplan gemaakt. terwijl ik het hele boek in mijn hoofd had opgeslagen en geen enkele aantekening had gemaakt.

Ik koos scènes op gevoel, zij ging methodisch te werk.

Het werd een fiasco.

Dat het niet lukte, was een klap voor ons allebei.

We realiseerden ons:

Dit moesten we niet doen.

Diezelfde David Koning zag dat samenwerken in een andere opzet wel zou slagen, dus ik schreef en Hella kreeg de opdracht de supervisie te doen.

Het was bijzonder dat David zag dat die rolverdeling we; werkte."

De serie werd een succes en vestigde uw naam als toneelschrijver.

Hoe vond zij dat?

"Hella was absoluut niet jaloers.

Zo hoort het ook.

Ze noemde mij altijd 'zuster in de kunst

Speelde in uw vriendschap uw Indische achtergrond een rol?

U bent beiden geboren in Batavia, het huidige Jakarta.

En u bent beiden later verhuisd naar Nederland.

"Hella kende eden enorm verlangen naar het Indië waar ze een groot deel van haar jeugd had doorgebracht,

Het grote verschil tussen ons was dat ik een half-Javaanse moeder had en zij Nederlandse ouders.

Dus zij kende Indië wel, de natuur, maar niet het Indische léven".

"Hella was in Indië een tijdje bevriend met mijn zusje Greetje, die even oud was als zij.

Mijn vader was een mooie joodse ingenieur, die in goede smaak viel in het milieu waarin Hella opgroeide.

Maar toen duidelijk werd datr hijh een half-Javaanse vrfouw had, mocht zij niet meer bij ons komen.

Greetje werd niet meer uitgenodigd voor feestjes.

Hella kwam bij uw moeder thuis, in Den Haag.

"Hella wilde graag bij mijn moeder op bezoek.

In het begin wilde ik dat niet, want mijn moeder kon heftig uit de hoek komen.

Ik vreesde dat ze iets kwetsends tegen Hella zou zeggen.

Tegen een goede vriend van me, de schrijver Dolf Verroen, had ze gezegd dat hij veel te groe oren had.

Hij vatte het goed op, maar ik hield mijn hart vast".

En, viel het mee?

"Toen ik Hella en mijn moeder samen zag wist ik wat Hella had gemist:

Die Indische hartelijkheid.

Ze dompelde zich daarin onder.

Vond mijn moeder grappig.

Ze noemde iedereen 'kind'

Wier er ook kwam, je kreeg altijd een bord nasi goremg op schoot".

Hield de vriendschap stand?

"Het is een mooie cirkel.

In het begin van onze vriendschap vroeg Hella mij een toneelbewerking te maken van Oeroeg.

Dat boek werd in 2009 uitverkoren voor de campagne Nederland Leest.

Hella vroeg mij het scenario te schrijven.

Ze wilde kwaliteit en ik wist hoe ik het moest doen, een scenario maken.

Zo kwamen we weer samen.

Ik realiseerde me toen:

Er staat niets tussen ons in"

LINKS:

Hella_Haasse

Yvonne_Keuls